Het was een wat uitgelaten, bijna vrolijke sfeer die in de zaal hing, bij de start van de AB-vergadering. De voorzitter, Dijkgraaf Jeroen Haan, viel het drukke gekwebbel op tussen de 29 bestuurders en wat stafleden. Hij herstelde de orde, maar hield de positieve sfeer de hele avond bekwaam levend. Daarin paste direct na zijn opening wel een kort een moment van stilte, ter herdenking van het overlijden op 14 december jl. van het oud AB- en DB-lid en voorheen VVD-burgmeester van Maarn, Mevr. Alida, Let de Stigter-Huising – bekend van het fietspad over de Utrechtse Heuvelrug naar Amerongen.

Bij het eerste echte agendapunt gaf Jeroen de hamer direct over aan Els Otterman als loco-dijkgraaf. Hij moest zelf de zaal verlaten en ook werd de publieke tribune ontruimd. Want in een vertrouwelijk stukje overleg, onder leiding van Mw Otterman, besprak het bestuur de kandidatuur van Jeroen Haan voor een nieuwe ambtsperiode als dijkgraaf. Ouderwets gingen na enig beraad de stembriefjes in de oude melkbusachtige stembus. Dat was door het glas van buiten de vergaderzaal zichtbaar. De uitkomst bleek zoals iedereen wel voorvoelde: Jeroen Haan is door het AB voorgedragen voor een herbenoeming als dijkgraaf. Dat zal via het ministerie tot een officiële benoeming door de Kroon leiden. Waarna de Dijkgraaf ergens in september 2025 zijn officiële herinstallatie zal krijgen.

Daarna zat er tempo in de vergadering. Maar liefst acht stukken nam het bestuur aan bij acclamatie, dus zonder stemming. Echte hamerstukken. De voorstellen waren in commissievergaderingen eerder al besproken met bestuursleden. Het waren bijna allemaal voorstellen met een wat organisatorisch-technisch karakter. Voor de Christenunie achterban met waterbeheer-interesse niet zo direct interessant. Maar waar het om de manier van besturen gaat, zaten er wel weer een paar mooie besluiten tussen.

Zo kon de werkgroep Samenwerken en Vernieuwen van het bestuur zelf, opgeheven worden, wegens het klaren van de klus met oplevering van evenwichtige voorstellen. Christine had daar voor de CU fractie ook een actieve inbreng in gehad. En aardig was ook dat het bestuur een paar oude verordeningen en regelgeving op de schop nam. Het bestuur trok drie regelingen in die niet langer opportuun of nodig waren. Doen andere overheden dat ook?

In het opiniërende deel van het AB-overleg zat veel meer interactie. Toch hield de Dijkgraaf ook in dit deel het tempo hoog. SGP en VVD waren het meest aan zet. Ze zetten kanttekeningen bij het voornemen tot instellen van een vertrouwenspersoon voor het bestuur zelf. Ging meer over de manier waarop, dan over het instellen van zo’n persoon.

En bij het besluit voor het Uitvoeringsprogramma Schoon Water in de stad Utrecht, waren SGP en VVD het meest gespitst op alternatieven in aanpak. Wel grappig was, dat in de beraadslagingen PvdA en SGP elkaar in positieve zin bijvielen bij een enkele afweging of taxatie: beide waren ‘bien étonnés de se trouver ensemble’. Hoe dan ook: het programma, dat een mooie samenwerking tussen de Stad Utrecht en het Hoogheemraadschap betekent, en 7 mln. euro investering in waterkwaliteit met zich meebrengt, bleef meer dan overeind in de besluitvorming.

Bij de ingediende motie Vreemd aan de orde, over een in te stellen pilot voor een generatietoets, ingediend door de Water Natuurlijk en de Partij voor de Dieren samen, lieten bijna alle fracties hun taxatie blijken. De interpretatie van de motie door het DB en de voorgestelde rol voor de net ingestelde Waterraad maakt het voorstel voor vrijwel alle fracties sympathiek.

En dan was er nog een brok besluitvorming naar aanleiding van het opiniërende deel van het overleg. Het voorstel van de werkgroep Samenwerking en Vernieuwing, om tot een overzichtelijker commissie-indeling van het bestuur zelf te komen, met herkenbare benamingen, en een vernieuwd reglement van orde, dat kon op unanieme steun rekenen. Hier was geen stemming nodig.

Bij de andere voorstellen was soms wel weer gebruik van de stemkastjes nodig. Dat heeft dan het voordeel dat je in één oog-opslag de verhoudingen in het bestuur op het grote scherm zag.

Ook was er een stemming over de motie die naast het uitvoeringsprogramma Schoon Water voor de stad Utrecht lag. In die motie verzocht het AB aan het DB meer zicht te krijgen en te delen over de riooloverstorten in het Utrechtse en over de voortvarendheid in de aanpak van de stad Utrecht daarin. Zulke overstorten hebben een sterk negatieve invloed op de waterkwaliteit en verdienen een sanering. Maar de gemeenten zijn doorgaans er primair verantwoordelijk voor. Hieromheen ontstond wat verwarring, maar uiteindelijk werd de motie van Water Natuurlijk breed aangenomen en door het DB omarmd om uit te voeren.

Als zoals vandaag op deze winderige woensdagavond het algemeen bestuur voor het laatst in het jaar samenkomt, is er de gewoonte dat er een korte terugblik en reflectie op het jaar plaatsvindt. Meestal mag een ‘nestor’, een lang zittend AB-lid dat doen. De Dijkgraaf had dit jaar Sebastiaan Groenendijk van de VVD bereid gevonden. Hoewel de VVD bij herhaling wat ‘ tegenhangt’ in voorstellen die ter stemming voorliggen, was de terugblik van Sebastiaan Groenendijk over het jaar positief van toon. Hij sprak over de goede omgang met elkaar bij inhoudelijke discussie, over de groei in bestuurskracht als bestuurscollege die hij waarnam over de laatste periode, over de meer en meer erkende noodzaak water en bodem meer sturend te laten zijn voor de ruimtelijke inrichting. En over het belang waterbeheer in de urgente klimaatuitdagingen die op ons afkomen.

Wat terloops en misschien omineus koppelde hij daar de noodzaak tot schaalvergroting onder waterschappen aan vast. We kunnen ons afvragen of de samenwerking over stroomgebieden en binnen de Unie niet een flexibeler stelsel oplevert, dat dichter bij burgers en bedrijven in het gebied, als eigen waterschap herkenbaar kan blijven. En grotere eenheden die fouten maken, maken grotere brokken – waar we bijvoorbeeld bij Waternet in Amsterdam de gevolgen van zien.

Maar al met al een tevreden en blije terugblik van de VVD-nestor. Dat sloot ook goed aan bij het aantal complimenten dat bestuursleden bij de rondvraag uitspraken voor ambtelijke ondersteuning, hoogheemraden of collega-bestuursleden. De inzet voor de RTV-Utrecht video van 10 december over de rentebetaling van het waterschap op een obligatie was daar deel van.  

https://www.youtube.com/watch?v=SGxFOwERBoA

De Elster Buitenwaard

Statenleden van de provincie Utrecht waren op bezoek in de Elster Buitenwaard onder leiding van Kees de Heer. Kees de Heer is de trotse eigenaar van het bankje dat er staat. Hij kreeg dit bankje omdat hij 25 jaar voor de fractie van de ChristenUnie heeft gewerkt in de provincie Utrecht. Een mijlpaal uitgedrukt in een bankje met de tekst: De Natuur wint altijd!

Jan Overweg mocht namens de fractie van ChristenUnie HDSR iets vertellen over deze ontwikkeling vanuit het perspectief van het waterschap.

Met de afronding van de  Elster Buitenwaard als natuurgebied worden verschillende doelen gerealiseerd op het gebied van biodiversiteit, waterkwaliteit en het verbinden van ecologisch waardevolle natuurgebieden. Rijkswaterstaat realiseert met dit project doelen vanuit de Kaderrichtlijn Water en het project is onderdeel van de Agenda Vitaal Platteland van de provincie Utrecht. 

De Elster Buitenwaard was voorheen agrarisch in gebruik. Om te voorkomen dat hogere zomerafvoeren op de Nederrijn tot schade zou lijden, is de uiterwaard omgeven door een zomerkade. Na de wijziging van de functie van landbouw naar natuur hoeft er geen bescherming voor een verhoogd rivierpeil meer te zijn. De zomerkade van de Elster Buitenwaard heeft daardoor geen veiligheidsbelang en economisch belang meer.

Binnen de Elster Buitenwaard was ook een primaire watergang aanwezig in onderhoud bij het waterschap. Als gevolg van de natuurontwikkeling heeft deze watergang ook geen functie meer voor af -en aanvoer van water voor meerdere belanghebbenden. Daarom is in goed overleg tussen alle partijen overeen gekomen dat het beheer en onderhoud van de zomerkade en de watergang door ons waterschap wordt overgedragen aan de gebiedsbeheerder (Het Utrechts Landschap). Door het vervallen van de waterkerende functie van de zomerkade, vervallen ook alle ver- en geboden vanuit de waterschapsverordening van ons waterschap. De gebiedsbeheerder kan de inrichting en het onderhoud van de zomerkade en bijbehorende coupures hierdoor naar eigen inzicht invullen.

Aangezien de  Elster Buitenwaard en Ameronger Bovenpolder van oudsher qua zomerkade met elkaar verbonden is aan de westzijde van de Elster Buitenwaard een korte zomerkade gerealiseerd, ter hoogte van de weg “De Opslag”. Op die wijze is de Ameronger Bovenpolder met een zomerkade beschermd.

 Samenwerking

Het verlaten en ‘verleggen’ van de zomerkade is een wens vanuit het project ‘Natuurontwikkeling Elster Buitenwaard’ en vanuit ons waterschap. Het levert het waterschap zelfs financiële voordelen op, omdat er straks geen beheer en onderhoud meer uitgevoerd hoeft te worden voor het gedeelte zomerkade dat wordt verlaten (o.a. inspectie, regulier en groot onderhoud). Het gedeelte dat wordt verlaten is ca. 3 km en het nieuw aan te wijzen gedeelte ca. 50 m. Met de provincie is daarom afgesproken dat ons waterschap de specifieke kosten voor het aanpassen van het grondlichaam onder de weg ‘De Opslag’ voor zijn rekening neemt.