Een Algemeen Bestuur (AB-) impressie van 9 oktober 2024

Een voor insiders gedenkwaardige vergadering deze keer van het AB van de het Hoogheemraadschap. Gedenkwaardig om tenminste twee redenen nl. dat er voor het eerst elektronisch kon worden gestemd en er werd flink gestemd, soms ook overbodig volgens sommige AB-leden, want moties moeten wel iets nieuws in beweging brengen en niet bevestigen wat we eigenlijk al van plan waren.

1. Elektronisch stemmen
   Voor het eerst kon bij het stemmen over bestuurs- en/of andere voorstellen elektronisch worden gestemd. We hadden als AB-leden allemaal een kastje op de vergadertafel, waarmee eerder voorafgaand aan de vergadering ook was geoefend. Het gebruik van die kastjes verliep ook goed en gaf in enkele seconden helderheid in 1 oogopslag.Het voorbeeld laat zien, dat het voorstel van het DB (hoogheemraden met de dijkgraaf) voor een aanpak ter verduurzaming van bedrijfsgebouwen rond zuiveringen is aangenomen.

In het opiniërende deel van de avond waren suggesties en overwegingen van CDA, SGP en VVD rond dit voorstel uitgebreid besproken. Daarbij had de VVD nog gewezen op een foutieve voorstelling in het aanvankelijke bestuursvoorstel rond energie-labels. Maar daar had het DB handig in de procedure op ingespeeld, door een corrigerend memo. VVD kreeg er complimenten voor. Maar de argumentatie van de portefeuillehouder, Nanda van Zoelen, was uiteindelijk ook sterk genoeg om het vertrouwen van het AB te krijgen.

Ook voor de CU stond ik op het standpunt dat - volgens voorstel – nu voortgang nodig was, en niet nieuw onderzoek, of fasering met de aanpak van slechts 1 gebouw in de eerste fase. Wat de klimaaturgentie van ons eist, is zo snel mogelijk gasloos worden en leren van eerste drie zo van elkaar verschillende gebouwen, naast het uitwerken van de aanpak voor nog eens 9 gebouwen die onder handen moeten. Het kost geld, zeker. We gaan het merken in de zuiveringsheffing op termijn. Maar hoe exact en hoeveel, daar is nog sturing op mogelijk bij besluitvorming over de vervolgaanpak.

Stemmen over veel zaken
Een tweede feit dat de avond gedenkwaardig maakte, was het aantal stemmingen dat aan het eind, na de beraadslagingen volgde. Twee moties, een amendement en twee bestuursvoorstellen en daarnaast een specifieke ‘Motie vreemd aan de orde…’ die uit de fracties AWP en Water Natuurlijk was ingediend. Die laatste was na de beraadslagingen nog aangepast op terecht ervaren kritiekpunten en enig tegengas van Gijs Stigter, de portefeuillehouder voor waterkwaliteit. Het kwam erop neer dat de moties die werden aangenomen als ondersteuning van de lijn van het DB konden gelden. In het AB van HDSR is veel oppositie constructief. De enige motie die het niet haalde, was van het CDA, en sloeg aan op tempo en aanpak van de verduurzaming van de bedrijfsgebouwen.

De motie vreemd aan de orde van de dag, pakte wel een belangrijk thema op: hoe de waterschappen het rijk tot actie kunnen bewegen op PFAS. PFAS uit drinkwater halen kan technisch nog niet, en de verspreiding van deze schadelijke stoffen gaat maar door. Idee was daarom een brandbrief namens de waterschappen hierover. Dit leeft ook bij andere waterschappen en in de Unie van Waterschappen. Discussie rond de motie ging ook over de eigen actiemogelijkheden op PFAS-uitstootreductie, dus van het waterschap zelf. Gijs Stigter zegde toe daar in het 2025 snel op terug te komen in het kader van voorgang op de aanpak voor de Kaderrichtlijn Water.

De avond was trouwens ook levendig omdat er twee nieuwe leden in het AB werden toegelaten, die vertrekkende leden zouden vervangen. Dhr. Michielse voor de VVD en dhr. Benschop voor de BB konden hun eed afleggen bij de dijkgraaf. Dat trouwens niet, dan nadat ik, namens de commissie voor onderzoek naar de geloofsbrieven van deze kandidaten, de vergadering had laten weten dat er geen bezwaren waren gebleken tegen hun benoeming. Als CU kijken we graag mee op integriteit vna bestuur. En misschien mag ik me scharen in de groep van geloofwaardige bestuurders, omdat ik voor zo’n geloofsbrievencommissie werd gevraagd. Ik hoop het en bid ervoor.

Wat is verder nog aardig om te melden uit dit overleg? De hamerstukken – ca 4 stuks – niet zozeer denk ik. Wel het Hoogwaterbeschermingsprogramma. Dat ging vooral over de kostenverhoging. En dan vooral de vraag of en hoe het rijk kan worden bewogen mee dekking te geven aan de kostenstijgingen in het meerjarige programma. Want er blijken 500 meer kilometer aan waterkeringen te moeten worden aangepakt dan bij start van het programma gedacht. Inflatie en personeelskostenstijgingen werken door. Dat alles leidt tot 1,2 mrd euro meerkosten in de ramingen – wel over een langere periode te spreiden. Maar volgens de wettelijke verdeelsleutel moeten de waterschappen vanaf 2030 samen 40% van dekking voorzien. De 50% extra bijdrage van het rijk is afgaande op uitlatingen van de nieuwe Minister van I&W (Mathlener) alleen nog zeer onzeker. In verband van de Unie van Waterschappen zal dit worden aangekaart binnenkort.

Gelukkig zit onze eigen dijkgraaf in de commissie van de Unie. Maar de portefeuillehouder moet wel weten met welk mandaat van het algemeen bestuur ze later dit najaar de een opening mag helpen vinden in Unie-verband. Echt iets van de klassieke waterstaat. Hans Marchal van de SGP souffleerde een bruikbare one liner voor een fictief bestuurlijk overleg met het rijk: ‘geen duiten geen dijken’.